Nhận định, soi kèo Kayserispor vs Hatayspor, 20h00 ngày 28/3: Tự cứu bản thân

Bức ảnh mới tương đồng với nhiều lời đồn thổi và thông tin rò rỉ cho tới thời điểm này về iPhone ra mắt năm nay của Táo khuyết. Nó cho thấy mặt sau của một chiếc iPhone phiên bản vàng hồng, được trang bị camera kép cùng 2 dải ăng-ten đẩy ra sát viền phía trên và phía dưới của máy cũng như logo "trái táo cắn dở" sáng bóng.

Trong ảnh, người xem có thể dễ dàng nhìn thấy dòng chữ in phía sau thiết bị chỉ đơn giản là "iPhone", thay vì "iPhone 7" hoặc "iPhone 7 Plus".

Một số người hoài nghi tin, đây là dấu hiệu cho thấy thiết bị không phải là mẫu máy hoàn thiện cuối cùng hoặc thậm chí có thể không phải là mẫu iPhone hoạt động được. Tuy nhiên, với nhiều người khác, bức ảnh dường như lại phản ánh chính xác iPhone 7 Plus vàng hồng.

Theo những gì chúng ta biết cho tới thời điểm hiện tại, iPhone 7 Plus nhiều khả năng được trang bị 3GB RAM, bộ vi xử lý Apple A10 nhanh hơn để hỗ trợ việc xử lý các bức ảnh kết hợp có độ phân giải cao, do 2 ống kính phía sau cùng chụp một lúc. Hiện chúng ta vẫn chưa rõ camera kép của iPhone 7 Plus sẽ tạo nên khác biệt như thế nào so với camera kép của nhiều smartphone Android đối thủ.

Tuấn Anh(Theo Phonearena)

So với mô hình phân phối truyền thống thì mô hình chợ ứng dụng đã giúp cho các nhà phát triển nhỏ lẻ gia tăng đáng kể doanh thu.

Phải tới tận một năm sau khi làm rung chuyển thế giới với chiếc iPhone, Apple mới rục rịch ra mắt chợ ứng dụng cho hệ điều hành của mình (lúc đó vẫn còn được gọi là "iPhone OS" thay vì "iOS" như hiện nay). Trước đó hơn 10 năm, vào đầu thập niên 90, công ty NeXT Computer do Steve Jobs sáng lập (sau này đã được Apple mua lại) cũng đã khởi đầu cho mô hình "chợ ứng dụng điện tử" với cửa hàng Electronic AppWrapper. Bởi phần cứng của Apple luôn thu hút quá nhiều sự chú ý, ít ai nhận ra rằng mô hình chợ ứng dụng là một trong những đột phá công nghệ lớn nhất mà Apple mang lại.

Vì sao lại như vậy? Khi nhìn lại vào thị trường công nghệ cao trước đó, vốn do Microsoft gần như độc quyền, bạn sẽ nhận thấy rằng mô hình phân phối ứng dụng nhỏ lẻ, rời rạc do nhiều công ty thực hiện qua các phương tiện vật lý như đĩa mềm hay CD ROM đã làm nảy sinh ra tình trạng vi phạm phần mềm và lây nhiễm virus tràn lan, chưa kể quá trình cài đặt phần mềm cũng vô cùng phức tạp và khó nắm biết. Quá trình cập nhật ứng dụng cũng không được đảm bảo, làm nảy sinh ra tình trạng phân mảnh phiên bản gây ảnh hưởng trầm trọng tới trải nghiệm của người dùng. Cuối cùng, các công ty làm chủ nền tảng như Microsoft và Nokia cũng không có nhiều động lực để thực sự cuốn hút các nhà phát triển đến với hệ điều hành của mình, trong khi các nhà phát triển nhỏ lẻ lại phải chấp nhận những thương vụ không mấy dễ chịu với các nhà phát hành lớn.

Sự ra đời của iOS App Store (và tiếp sau đó là Android Market) đã thay đổi hoàn toàn khung cảnh này. Người tiêu dùng được tải phần mềm một cách tiện lợi, dễ dàng và quan trọng hơn hết là được đảm bảo an toàn, do tất cả các ứng dụng "lên chợ" đều phải qua bàn tay kiểm duyệt của Apple. Toàn bộ quá trình cài đặt phần mềm đều được tập trung vào một "ứng dụng" duy nhất (App Store), giúp giảm thiểu công sức và thời gian tìm hiểu của người dùng.

Cũng không phải vô cớ mà từ sau cuộc cách mạng di động, các nhà phát triển nhỏ vốn ban đầu là "vô danh" bỗng dưng vươn lên thành những thế lực toàn cầu. Câu chuyện về Rovio ("cha đẻ" của Angry Birds) hay King (Candy Crush) là những minh chứng cho thấy sức ảnh hưởng vô cùng tích cực của các chợ ứng dụng tập trung như iOS App Store và Google Play lên cộng đồng phát triển ứng dụng.

Chợ ứng dụng đã trở thành một phần không thể thiếu của bất cứ nền tảng nào hiện nay.

Cũng chính bởi vậy mà Apple sau đó cũng đã ra mắt một chợ ứng dụng riêng cho máy Mac, còn Microsoft cũng đã ra mắt chợ Windows Store cho cả Windows bản chính lẫn Windows Phone. Thành công khổng lồ của iPhone và cuộc cách mạng Android sau đó đã biến chợ ứng dụng trở thành một mô hình không thể thiếu được đối với bất cứ nền tảng nào, đến mức mà ngay cả các nhà sản xuất phần cứng như Amazon hay Samsung cũng rục rịch phát triển chợ ứng dụng để thu về một phần lợi nhuận màu mỡ từ phần mềm.

2. Bảo mật sinh trắc học

Trải qua hàng chục vụ rò rỉ dữ liệu ảnh hưởng tới hàng triệu người dùng nhưng tình trạng bảo mật yếu kém của các trang web cũng như các dịch vụ cung cấp qua mạng/phương tiện số khác vẫn là vô cùng yếu kém. Lý do là rất đơn giản: con người không thích phải nhớ các chuỗi ký tự phức tạp rối rắm, bất chấp rằng những chuỗi ký tự này có thể bảo vệ cho họ trước tội phạm số và cả tình báo nước ngoài. Cũng chính bởi lý do này mà mỗi lần một vụ rò rỉ thông tin lớn xảy ra là các nhà nghiên cứu lại ngán ngẩm đưa ra cùng một kết luận, rằng "abc134" và "123456" hiện vẫn nằm trong "top" các mật khẩu phổ biến nhất.

Chìa khóa cho vấn đề tưởng chừng như nan giải này chính là bảo mật sinh trắc học, trong đó quét vân tay và quét mống mắt (retina) đang là 2 hình thức phổ biến nhất. Giải pháp mà bảo mật sinh trắc học đưa ra cho người dùng là hết sức đơn giản: thay thế một thông tin khó nhớ mà họ phải tự nghĩ ra bằng một thông tin mà họ đã có sẵn từ trước và gần như không thể làm giả. Mức độ an toàn của dấu vân tay so với một chuỗi ký tự - vốn luôn có thể là nạn nhân của tấn công brute force – là không cần phải bàn cãi. Khi thực hiện quét dấu vân tay hay quét mống mắt, bạn cũng không cần phải lo lắng khi có ai đó ở gần như khi bạn nhập mật khẩu qua bàn phím.

Một trong những tính năng đáng chú ý nhất của Windows 10 là  tính năng đăng nhập bằng mống mắt có tên "Windows Hello".

Đó là còn chưa kể bảo mật sinh trắc học còn có mức độ tiện dụng tăng đáng kể so với hình thức nhập mật khẩu thông thường, giúp giảm thiểu thời gian và thao tác ở phía người dùng. Chiếc iPhone 5s được Apple ra mắt vào năm 2013 có thể được coi là một bước trưởng thành của bảo mật bằng vân tay, do quá trình quét vân tay trên iPhone 5s nhanh và tiện lợi hơn rất nhiều so với thiết bị quét vân tay trên các dòng laptop ra mắt trước đó. Mới gần đây, Microsoft cũng đã trang bị sẵn công nghệ quét mống mắt cho 2 chiếc Lumia 950 và 950 XL đình đám, giúp tạo ra thêm một lựa chọn đáng chú ý cho bảo mật sinh trắc học trong cuộc sống hàng ngày.

3. Cập nhật phần mềm qua mạng (OTA)

Sau khi các nhà phát triển hệ điều hành di động như Apple, Google và Microsoft lần lượt cung cấp tính năng cập nhật OTA cho các thiết bị chạy hệ điều hành của mình, người dùng smartphone nhanh chóng nhận ra rằng phương thức cập nhật này sẽ giúp tăng đáng kể mức độ tiện dụng so với phương thức cập nhật qua kết nối với PC trước đó. Thế nhưng, ý nghĩa thực sự của OTA lại nằm ở lĩnh vực đang bùng nổ hiện nay là Internet-of-Things (Internet Vạn Vật), cũng như các lĩnh vực con như smarthome và xe thông minh.

Lý do dẫn tới sự cần thiết của tính năng OTA là bởi phần mềm trên các thiết bị thông minh sẽ luôn luôn gặp lỗi. Khi IoT mở rộng ra phạm vi toàn cầu, rất nhiều các sản phẩm đồ gia dụng, điện tử và cả các thiết bị công nghiệp nặng cũng sẽ được kết nối. Việc thực hiện cập nhật và vá lỗ hổng thủ công thông qua laptop hay các thiết bị chuyên dụng sẽ gây tiêu tốn rất nhiều thời gian và chi phí, chưa kể các thiết bị đặt tại các vị trí khó tiếp cận (ví dụ như máy đo nồng độ dưới lòng sông hay các thiết bị theo dõi đặt trong đường ống hóa chất) sẽ là vô cùng khó khăn. Lúc này, OTA là phương thức duy nhất giúp đảm bảo an toàn liên tục cho các thiết bị Internet-of-Things.

Những thành quả mà Tesla đạt được với các bản cập nhật phần mềm phát hành qua mạng dành cho Model S là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy sự tiện lợi tối đa mà công nghệ này mang tới. Công ty của tỷ phú Elon Musk liên tục mang tới các tính năng mới cho người dùng Model S một cách dễ dàng, không tốn kém, không mất thời gian. Mới gần đây, Tesla đã ra mắt tính năng tự lái Autopilot cho Model S cũng qua các bản cập nhật OTA. Khi các tài xế Model S bày tỏ sự... thiếu trách nhiệm trong quá trình sử dụng tính năng tự lái, nhà sản xuất xe hơi này lại gỡ bỏ Autopilot cũng chỉ bằng một bản cập nhật phần mềm. Với Tesla và những nhà sản xuất xe hơi thông minh khác, OTA là chìa khóa giúp loại bỏ những vụ thu hồi xe trị giá tỷ đô như vụ việc của Fiat Chrysler vào tháng 7 vừa qua.

4. Bút stylus (của thập niên 2010)

Lý do chính khiến cho chiếc bút stylus trên các dòng sản phẩm Samsung Galaxy Note, Microsoft Surface hay Apple iPad Pro không được đánh giá quá cao là bởi người ta đã quen với bút stylus trong vòng hàng chục năm rồi. Thế nhưng, chiếc bút stylus của thập niên 2010 lại khác hẳn với những chiếc bút stylus đã từng có mặt trên smartphone của Palm hay Nokia vào thập niên trước.

Khi ra mắt chiếc iPhone đầu tiên vào năm 2007, Steve Jobs đã đưa ra một nhận định nổi tiếng: "Ai mà sẽ muốn một chiếc stylus cơ chứ?... Nếu bạn nhìn thấy bút stylus thì có nghĩa là nhà sản xuất đã thất bại". Tuy vậy, bạn cần phải hiểu rằng chiếc bút stylus của thời kỳ này có nhiệm vụ duy nhất là... bù đắp cho các thiếu hụt của công nghệ cảm ứng điện trở. Smartphone màn hình điện trở có độ nhạy quá tệ với tay người và do đó đòi hỏi phải có thêm bút để nhận diện cử chỉ cảm ứng một cách chính xác.

Dùng cảm ứng ngón tay có thể đã là "đủ" với bạn, nhưng chiếc bút stylus sẽ đưa trải nghiệm cảm ứng lên tầm cao mới.

Nhưng iPhone (và các dòng Android màn hình lớn sau đó) đã giải quyết được hoàn toàn vấn đề cảm ứng, và chiếc bút stylus cũng nhờ đó mà được "giải thoát" khỏi vai trò phụ kiện rườm rà để trở thành một sản phẩm bổ sung hữu ích. Nhà sản xuất có vai trò đi đầu trong cuộc cách mạng stylus mới là Samsung khi đưa chiếc bút này trở lại trên chiếc phablet đầu tiên: Galaxy Note N7000. Trên "đất diễn" là màn hình cỡ lớn của dòng phablet Note, chiếc bút stylus mang tới khả năng viết, vẽ một cách thoải mái và tự nhiên hơn nhiều so với khi dùng ngón tay. Khi độ phân giải màn hình được gia tăng, bút stylus cũng là một phương thức nhập liệu có độ chính xác cao hơn đáng kể so với ngón tay, nhờ mang lại khả năng vẽ kỹ thuật một cách vô cùng chính xác trên màn hình cảm ứng.

Đó là còn chưa kể các nút bấm được bố trí thuận lợi trên bút stylus cũng sẽ mang tới một kênh nhập liệu mới, tiện lợi cho người dùng. Khả năng nhận biết lực nhấn được tích hợp vào những chiếc stylus như S Pen cũng là một lựa chọn thay thế giá rẻ và thực sự hữu ích cho các công nghệ như 3D Touch hay Force Touch.

Ngay đến cả Apple cũng đã làm trái lời Steve Jobs khi ra mắt bút cảm ứng cho iPad Pro.

Sự kiện Apple ra mắt một chiếc bút stylus có tên Pencil cho dòng sản phẩm "đình đám" mới nhất của hãng là iPad Pro cũng cho thấy vị thế quan trọng của chiếc bút cảm ứng trong thời đại mới. Thật bất ngờ, chiếc bút stylus đã từng bị iPhone "giết chết" năm nào giờ đây lại là chìa khóa cho các công ty tiến vào thị trường người dùng chuyên nghiệp.

Đội hình của Siêu Sao GPL có tới ba tuyển thủ đã từng có mặt tại CKTG là Archie (thời còn thi đấu cho SAJ) và G4 với Moss của BKT cùng với đó là hai tài năng sáng giá của nền LMHTViệt Nam là Sofm và Optimus. Đây được coi là một đội hình cân bằng về cả kinh nghiệm thi đấu cũng như kỹ năng cực cao của những người chơi được đánh giá là tốt nhất của khu vực ĐNÁ hiện tại.

Siêu Sao GPL chỉ thắng 3/6 trận và có được vị trí thứ tư chung cuộc. Thế nhưng, đây vẫn là một kết quả khó chấp nhận được với những người hâm mộ đã bầu chọn cho Siêu Sao GPL có mặt tại IWCA 2015.

Vậy đâu là những nguyên nhân cơ bản dẫn tới màn trình diễn không thành công của Siêu Sao GPL ở IWCA 2015?

Giao tiếp khó khăn

Đây chắc chắn là vấn đề nhức nhối mà bất cứ ai cũng có thể nhìn nhận thấy khi đội hình Siêu Sao GPL được công bố. 2 người Thái Lan, 3 người Việt Nam dẫn tới vấn đề giao tiếp trong trận đấu trở nên khó khăn hơn bao giờ hết khi bất đồng ngôn ngữ.

Chính người đi đường trên Archie cũng đã khẳng định điều này làm khó cho anh và những người đồng đội khi thi đấu tại IWCA 2015: “Bọn nó cùng 1 tiếng nó làm cái gì mà chả nhanh hơn, em đánh con gì chả vậy? Giao tiếp không được thì đánh bằng niềm tin à mà đòi win với mấy thằng chung ngôn ngữ? Giải chỉ có team SEA là không giao tiếp được còn tụi kia toàn 1 ngôn ngữ.”

Do vậy, Siêu Sao GPL hoàn toàn thi đấu dựa trên những cú ping, cảm tính và cảm quan vị trí của mỗi cá nhân mà thôi. Khi mà metagame của LMHTđang có chiều hướng đẩy nhanh tốc độ hơn, thời gian trận đấu được thu ngắn hơn trước, việc không thể giao tiếp trơn tru khiến cho Siêu Sao GPL như “gà mắc tóc” trong những tình huống đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ cao.

Chiến thuật yếu kém

Các khán giả theo dõi đầy đủ cả 6 trận đấu của Siêu Sao GPL ở IWCA 2015 nếu để ý kĩ sẽ thấy rằng, họ rất ít khi tập trung hướng tới các mục tiêu lớn và quá “say máu” đi tìm kiếm các điểm hạ gục. Đó là lí do mà các lợi thế ban đầu khi có tỉ số về mạng tốt hơn của Siêu Sao GPL cứ dần dần mất đi và dễ dàng để đối phương thắng ngược dễ dàng nếu đã có được nhiều mục tiêu lớn hơn…

Nếu cầu một bằng chứng cụ thể nhất, thì phải đến trận đấu cuối cùng của Siêu Sao GPL thắng dễ Siêu Sao Mỹ La-tinh thì các tuyển thủ đại diện cho khu vực ĐNÁ mới có được bùa lợi Sứ Giả Khe Nứt đầu tiên. Đây là một cách chơi rõ ràng là không ổn khi mà đấu trường chuyên nghiệp rất đề cao các mục tiêu lớn để lấy đó làm bàn đạp cho chiến thắng chung cuộc.

“Bệnh ngôi sao”?!

Cái tôi và cá tính là rất cần thiết cho những tuyển thủ thi đấu eSports chuyên nghiệp. Nhưng khi nó được bộc lộ một cách thái quá, chèn ép hoàn toàn mục tiêu chung của cả đội thì rõ ràng những tuyển thủ đó cần phải xem xét lại phong cách thi đấu của mình.

Cả 5 tuyển thủ của Siêu Sao GPL đều là những người chơi LMHThàng đầu của khu vực ĐNÁ, họ có kỹ năng cá nhân điêu luyện, kinh nghiệm thi đấu đã được trau dồi…nhưng có lẽ họ sẽ chẳng bao giờ kết hợp nhuần nhuyễn được như những đội tuyển bị đánh giá là thấp hơn bởi “bệnh ngôi sao” trong mỗi người đang quá lớn.

G4 được coi là người đi đường giữa hay nhất ĐNÁ, nhưng những gì mà anh thể hiện ở IWCA 2015 là một nỗi thất vọng tràn trề không gì có thể bào chữa được. Ở 2 trận đấu đầu tiên, G4 chơi đúng với sở trường là sử dụng các vị tướng mang chiều hướng tấn công mạnh mẽ (Gangplank & Yasuo) nhưng lại quá thiếu hiệu quả vì những bước di chuyển sai lầm và thường xuyên đặt đồng đội vào thế khó. 4 trận còn lại, G4 lựa chọn các vị tướng thiên về cuối trận nhưng lại thi đấu quá cầu toàn khi mà các đường còn lại đang cần đến sự hỗ trợ của anh?!

Trong lần đầu tiên được “bơi ra biển lớn”, Sofm với độ tuổi 17 vẫn gây ấn tượng mạnh mẽ trước đông đảo khán giả khi sử dụng Lee Sin. Nhưng ngoài trận đấu bùng nổ trước Siêu Sao TNK, Sofm hoàn toàn biến mất khi đã bị đối phương hoàn toàn “bắt bài” lối đi rừng vốn rất quen thuộc của mình. Phong cách đi rừng quá quen bài từ thời còn thi đấu ở GPL cho đến IWCA 2015 vẫn không thay đổi chút nào khiến cho đối phương dễ dàng khắc chế và biến Sofm trở thành người thừa.

Không chịu thay đổi, không thức thời khiến cho cả G4 và Sofm cùng với Archie thực sự đã biến đội hình của Siêu Sao GPL trở nên rời rạc, bạc nhược hơn bao giờ hết. Chỉ còn duy nhất Optimus biết cách dung hòa cái tôi và tập thể là vẫn luôn biết cách tỏa sáng nhưng đó là chưa đủ để giúp cho Siêu Sao GPL tiến xa ở IWCA 2015 lần này.

 June_6th

Mô tả

Thông cáo báo chí vừa được VNISA phát đi đã có những phân tích khá chi tiết về cuộc tấn công, theo đó, tin tặc đã có sự chuẩn bị công phu (sử dụng mã độc không bị nhận diện bởi các các phần mềm chống virus); xâm nhập cả chiều sâu (kiểm soát cả một số máy chủ quan trọng như cổng thông tin, cơ sở dữ liệu khách hàng) và chiều rộng (nhiều máy tính ở các bộ phận chức năng khác nhau, vùng miền khác nhau đều bị nhiễm); phát động tấn công đồng loạt.

Theo VNISA, đến thời điểm này đã "có thể khẳng định cuộc tấn công vào hệ thống Vietnam Airlines là dạng tấn công APT, có chủ đích rõ ràng, được chuẩn bị kỹ lưỡng, diễn tiến kéo dài trước khi bùng phát vào ngày 29/07/2016. Có dấu hiệu cho thấy có thể hệ thống đã bị tin tặc xâm nhập từ giữa năm 2014, tuy nhiên mã độc sử dụng trong đợt tấn công hoàn toàn mới, được thiết kế riêng cho cuộc tấn công ngày 29/7 và đã vượt qua được các công cụ giám sát an ninh thông thường (như các phần mềm chống virus).

Tuy nhiên, các chuyên gia của VNISA nhấn mạnh rằng, những dấu vết để lại hiện trường chưa đủ cơ sở để kết luận chính xác đối tượng tấn công là ai. Chỉ biết rằng đối tượng am hiểu hệ thống CNTT của các cụm cảng hàng không cả ở mức cấu trúc thông tin lẫn cơ chế vận hành thiết bị và có ý định khống chế vô hiệu hóa hoàn toàn dữ liệu hệ thống.

"Cùng với các cơ quan chức năng, các thành viên VNISA cùng với đội ngũ chuyên gia an ninh mạng của nhiều đơn vị, tổ chức ở Việt Nam vào cuộc đã bước đầu xác định được tác nhân chính (mã độc) phá hoại hệ thống, xác định cửa hậu (backdoor) đã bị khai thác từ khá lâu trước thời điểm phát động tấn công. Đội ngũ chuyên gia cũng đưa ra các phương án xử lý mã độc, khôi phục hoạt động hệ thống và từng bước đánh giá đề xuất các giải pháp ngăn chặn sự cố tương tự có thể xảy ra trong tương lai, tìm hiểu rà soát tổng thể hệ thống", thông cáo cho hay.

Trước đó, vào chiều 29/7, website chính thức của VietnamAirlines đã bị tấn công thay đổi giao diện, hiển thị thông điệp xúc phạm Việt Nam và Philippines. Thông tin của 410.000 hội viên chương trình Bông sen vàng cũng bị hacker tung lên mạng. Hệ thống màn hình hiển thị thông tin tại hai sân bay Nội Bài, TP.HCM bị xâm nhập. Bộ TT&TT, Bộ Công An, Viettel, VNPT, FPT và một số đơn vị khác đã gấp rút phối hợp để khắc phục sự cố.

Đồng thời, liên tục trong hai ngày 29 và 30/7, Bộ TT&TT cùng với Trung tâm VNCERT đã phát đi các công văn gửi Bộ, ngành, địa phương, các Sở TT&TT, các CERT thành viên... yêu cầu tăng cường kiểm tra rà soát, đảm bảo an toàn thông tin cho hệ thống, cũng như đưa ra những hướng dẫn, khuyến nghị cụ thể cho các tổ chức, doanh nghiệp để để phòng sự cố tương tự tái diễn.

Về phần mình, VNISA cũng đưa ra những khuyến nghị riêng trong thông cáo. "Đây cũng là lúc chúng ta cần phải xác định rõ công tác đảm bảo An toàn thông tin là một công việc cần có sự tham gia trực tiếp của lãnh đạo cấp cao nhất của tổ chức, doanh nghiệp, chứ không chỉ là công tác thuần túy kỹ thuật của bộ phận CNTT. Các hệ thống thông tin tương tự Vietnam Airlines như hệ thống đảm bảo hạ tầng điện nước; hệ thống quản lý nhà nước có ứng dụng CNTT như hải quan, thuế, tài chính ngân hàng, dịch vụ công điện tử; giao thông vận tải và cấp thoát nước; các hệ thống viễn thông, … cần được rà soát qua nhằm tăng cường khả năng phát hiện sớm mã độc đang âm thầm hoạt động thông qua các hành vi bất thường".

Nhận định về nguy cơ trong thời gian tới, VNISA cho rằng các cuộc tấn công chưa có dấu hiệu dừng lại, nhà chức trách và các đơn vị liên quan cũng chưa xác định hết quy mô mà tin tặc muốn xâm nhập, phá hoại. Do đó, công tác xử lý sự cố tấn công mạng sẽ được xem xét rút kinh nghiệm và hoàn thiện để đối phó với những vụ việc tương tự, các kỹ năng quan trọng như xử lý sự cố, phân tích mã độc, điều tra số "cần được chú trọng đảm bảo nâng cao, đảm bảo có được lực lượng ứng cứu hiện diện ở nhiều nơi".

Trong trường hợp phát hiện hệ thống CNTT có dấu hiệu bị tấn công, tổ chức, doanh nghiệp cần thực hiện một số bước cơ bản như sau: 1. Ghi nhận và cung cấp các hiện tượng, dấu hiệu ban đầu cho đơn vị chuyên trách xử lý sự cố an ninh thông tin. Ví dụ: chụp màn hình thể hiện hệ thống bị nhiễm mã độc, thu thập log và gửi cho đội ngũ chuyên gia; 2. Nhanh chóng cách ly hệ thống có dấu hiệu bị tấn công, đồng thời giữ nguyên hiện trường hệ thống đang bị nhiễm, tạm thời sử dụng hệ thống máy chủ dự phòng cho các hệ thống chính; 3. Tiến hành thay đổi mật khẩu toàn hệ thống, đặc biệt là các hệ thống quan trọng như domain, cơ sở dữ liệu, ứng dụng core… . Backup dữ liệu mới nhất sang các bộ lưu trữ ngoài.

Và cuối cùng, tổ chức, doanh nghiệp cần liên lạc ngay với đơn vị chuyên trách xử lý sự cố ANTT như VNCERT, Hiệp hội ATTT Việt Nam - VNISA, Cục An Ninh Mạng - Bộ Công An..., VNISA khuyến cáo.

T.C